1. Ứng dụng công nghệ thông tin trong hoàn thuế
Trong bối cảnh chuyển đổi số ngày càng phát triển, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết hoàn thuế trở thành xu hướng tất yếu nhằm tăng hiệu quả, rút ngắn thời gian xử lý và giảm tải áp lực cho cơ quan thuế. Theo Tờ trình kèm Công văn 2811/BTC-CT, Bộ Tài chính đề xuất nghiên cứu và sửa đổi Luật Quản lý thuế để đẩy mạnh công nghệ thông tin vào quy trình hoàn thuế, đảm bảo tính minh bạch, chính xác và tiết kiệm thời gian cho người nộp thuế.
2. Tại sao cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoàn thuế?
2.1. Tăng tốc độ xử lý hồ sơ hoàn thuế
- Hiện nay, số lượng hồ sơ hoàn thuế rất lớn, đặc biệt trong mùa quyết toán thuế thu nhập cá nhân.
- Theo thống kê năm 2023, có 360.633 hồ sơ đề nghị hoàn nộp thừa, chiếm 95% tổng số hồ sơ hoàn thuế, trong đó 96% liên quan đến thuế thu nhập cá nhân từ tiền lương, tiền công.
- Thời hạn giải quyết hoàn thuế hiện tại chỉ 06 ngày làm việc, gây áp lực lớn cho cán bộ thuế.
- Việc tự động hóa quy trình sẽ giúp giảm tải công việc thủ công, nâng cao hiệu suất xử lý.
2.2. Đảm bảo tính chính xác và giảm thất thoát thuế
- Hồ sơ miễn, giảm thuế theo Hiệp định thuế thường phức tạp và cần xác minh kỹ lưỡng.
- Cơ quan thuế cần thu thập thông tin, đối chiếu hợp đồng, kiểm tra thực tế hoạt động kinh doanh của đối tượng nộp thuế.
- Việc ứng dụng công nghệ giúp tự động phân tích dữ liệu, đánh giá rủi ro, hạn chế thất thu thuế khi doanh nghiệp/cá nhân nước ngoài rời khỏi Việt Nam.
2.3. Minh bạch và tối ưu hóa quy trình kiểm tra thuế
- Theo thông lệ quốc tế, thời gian xử lý hồ sơ hoàn thuế tại Philippines là 04 tháng, dài hơn nhiều so với thời hạn 40 ngày tại Việt Nam.
- Tuy nhiên, do lượng hồ sơ lớn, thời gian xử lý thực tế thường bị kéo dài.
- Khi ứng dụng công nghệ, hệ thống có thể tự động kiểm tra, phân loại hồ sơ có rủi ro cao, từ đó đẩy nhanh quy trình đối với hồ sơ ít rủi ro.
3. Giải pháp công nghệ trong hoàn thuế
3.1. Hoàn thuế tự động với hệ thống AI & Big Data
- Bộ Tài chính đề xuất xây dựng hệ thống hoàn thuế tự động, giúp xử lý các hồ sơ không có rủi ro mà không cần can thiệp thủ công.
- Công nghệ AI & Big Data giúp phân loại và đánh giá mức độ rủi ro của từng hồ sơ, đảm bảo tính chính xác và minh bạch.
- Khi áp dụng, cơ quan thuế có thể hoàn thuế ngay lập tức cho người nộp thuế nếu đáp ứng đầy đủ tiêu chí.
3.2. Cải tiến quy trình kiểm tra, giải trình hồ sơ hoàn thuế
- Đề xuất sửa đổi khoản 2 Điều 76 Luật Quản lý thuế để cơ quan thuế có quyền thực hiện hoàn thuế tự động với các đối tượng không có rủi ro cao.
- Khi chuyển từ hoàn trước – kiểm sau sang kiểm trước – hoàn sau, thời gian giải trình không tính vào thời hạn giải quyết hồ sơ, giúp tối ưu hóa quy trình.
- Nếu người nộp thuế không bổ sung thông tin đúng thời hạn, cơ quan thuế có thể từ chối hoàn thuế mà không cần thêm thủ tục.
3.3. Kết nối dữ liệu và nâng cao trách nhiệm quản lý
- Tích hợp dữ liệu từ hệ thống thuế với các cơ quan tài chính khác, giúp kiểm tra thông tin nhanh chóng, tránh sai sót.
- Cơ quan thuế cấp cao (F1) có trách nhiệm kiểm tra, quản lý các trường hợp chưa kê khai thuế để đảm bảo phù hợp với Luật Thuế Giá trị Gia Tăng 2024.
- Điều chỉnh quy định về trách nhiệm của các cơ quan liên quan để giám sát các trường hợp có rủi ro cao.
Việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết hoàn thuế không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình xử lý hồ sơ, mà còn tăng cường tính minh bạch, giảm thất thoát thuế và hỗ trợ người nộp thuế nhận lại khoản thuế một cách nhanh chóng.
Bộ Tài chính đang đề xuất những cải tiến quan trọng trong Luật Quản lý thuế, nhằm tự động hóa quy trình hoàn thuế, giảm áp lực cho cơ quan thuế và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và cá nhân.
Việc ứng dụng AI, Big Data và hệ thống tự động trong quản lý thuế sẽ đưa Việt Nam tiến gần hơn đến mô hình quản lý thuế hiện đại, theo kịp các nước tiên tiến trên thế giới.
