1. Quảng cáo là gì?
Quảng cáo, theo khoản 1 Điều 2 Luật Quảng cáo năm 2012, là việc sử dụng các phương tiện nhằm giới thiệu đến công chúng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ có mục đích sinh lợi; sản phẩm, dịch vụ không có mục đích sinh lợi; tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ được giới thiệu, trừ tin thời sự; chính sách xã hội; thông tin cá nhân.
Từ định nghĩa này có thể rút ra những nhận định như sau:
Thứ nhất, quảng cáo chứa đựng những thông tin liên quan đến (1) sản phẩm, (2) hàng hóa, (3) dịch vụ và (4) tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ được giới thiệu.
Thứ hai, đối tượng mà quảng cáo hướng đến là công chúng.
Thứ ba, quảng cáo được truyền tải qua các phương tiện quảng cáo, ví dụ như màn hình quảng cáo, báo chí, trang thông tin điện tử, phương tiện giao thông.
Cuối cùng, quảng cáo có thể có hoặc không có nhằm mục đích sinh lợi.
2. Các hành vi bị cấm trong quảng cáo
Căn cứ theo quy định tại Điều 8 Luật Quảng cáo năm 2012, có thể chia các hành vi bị cấm trong quảng cáo vào các nhóm dưới đây:
Thứ nhất, nhóm các hành vi quảng cáo bị cấm do xâm phạm lợi ích nhà nước, lợi ích chung của cộng đồng, trật tự kinh tế xã hội:
– Quảng cáo các sản phẩm, dịch vụ quy định tại Điều 7 Luật Quảng cáo 2012: (1) Quảng cáo các hàng hóa, dịch vụ bị cấm kinh doanh theo quy định của pháp luật (quy định cụ thể trong Phụ lục I – Danh mục hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh được ban hành kèm theo Nghị định 59/2006/NĐ-CP ngày 12 tháng 6 năm 2006 và Nghị định 49/2009/NĐ-CP ngày 07 tháng 5 năm 2009 của Chính phủ); (2) Quảng cáo cho thuốc lá, rượu có nồng độ cồn từ 15 độ trở lên; (3) Sản phẩm sữa thay thế sữa mẹ dùng cho trẻ dưới 24 tháng tuổi, sản phẩm dinh dưỡng bổ sung dùng cho trẻ dưới 06 tháng tuổi; bình bú và vú ngậm nhân tạo; (4) Thuốc kê đơn; thuốc không kê đơn nhưng được cơ quan nhà nước có thẩm quyền khuyến cáo hạn chế sử dụng hoặc sử dụng có sự giám sát của thầy thuốc; (5) Các loại sản phẩm, hàng hóa có tính chất kích dục; (6) Súng săn và đạn súng săn, vũ khí thể thao và các loại sản phẩm, hàng hóa có tính chất kích động bạo lực; và (7) Các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cấm quảng cáo khác do Chính phủ quy định khi có phát sinh trên thực tế;
– Quảng cáo làm tiết lộ bí mật quốc gia, phương hại đến độc lập, chủ quyền quốc gia, an ninh, quốc phòng;
– Quảng cáo làm ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị, trật tự an toàn giao thông, an toàn xã hội;
– Quảng cáo gây ảnh hưởng xấu đến sự tôn nghiêm đối với Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, Đảng kỳ, anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa, lãnh tụ, lãnh đạo Đảng, Nhà nước.
Thứ hai, nhóm các hành vi quảng cáo bị cấm do xâm phạm đến các giá trị văn hóa – xã hội, truyền bá và cổ súy tư tưởng sai lệch, không lành mạnh:
– Quảng cáo thiếu thẩm mỹ, trái với truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức, thuần phong mỹ tục Việt Nam;
– Quảng cáo có tính chất kỳ thị dân tộc, phân biệt chủng tộc, xâm phạm tự do tín ngưỡng, tôn giáo, định kiến về giới, về người khuyết tật;
– Quảng cáo tạo cho trẻ em có suy nghĩ, lời nói, hành động trái với đạo đức, thuần phong mỹ tục; gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, an toàn hoặc sự phát triển bình thường của trẻ em.
Thứ ba, nhóm các hành vi quảng cáo bị cấm do xâm phạm lợi ích trực tiếp của khách hàng:
– Quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; về số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, bao bì, nhãn hiệu, xuất xứ, chủng loại, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đã đăng ký hoặc đã được công bố.
Thứ tư, nhóm các hành vi quảng cáo bị cấm do xâm phạm tới lợi ích của cá nhân, tổ chức khác:
– Quảng cáo xúc phạm uy tín, danh dự, nhân phẩm của tổ chức, cá nhân;
– Quảng cáo có sử dụng hình ảnh, lời nói, chữ viết của cá nhân khi chưa được cá nhân đó đồng ý, trừ trường hợp được pháp luật cho phép;
– Quảng cáo bằng việc sử dụng phương pháp so sánh trực tiếp về giá cả, chất lượng, hiệu quả sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của mình với giá cả, chất lượng, hiệu quả sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cùng loại của tổ chức, cá nhân khác;
– Quảng cáo có nội dung cạnh tranh không lành mạnh theo quy định của pháp luật về cạnh tranh.
Thứ năm, các nhóm hành vi quảng cáo bị cấm do vi phạm pháp luật:
– Quảng cáo có sử dụng các từ ngữ “nhất”, “duy nhất”, “tốt nhất”, “số một” hoặc từ ngữ có ý nghĩa tương tự mà không có tài liệu hợp pháp chứng minh theo quy định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch;
– Quảng cáo vi phạm pháp luật về sở hữu trí tuệ.
Thứ sáu, các nhóm hành vi bị cấm trong quảng cáo khác:
– Ép buộc cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện quảng cáo hoặc tiếp nhận quảng cáo trái ý muốn;
– Treo, đặt, dán, vẽ các sản phẩm quảng cáo trên cột điện, trụ điện, cột tín hiệu giao thông và cây xanh nơi công cộng.
