Khi xã hội ngày càng phát triển thì các mối quan hệ ngày càng phát sinh, đặc biệt là mối quan hệ về Hôn nhân và gia đình. Nhiều người vẫn luôn cho rằng không thể tiến hành ly hôn đối với một người bị mất tích, liệu rằng có cơ sở pháp lý nào để tiến hành một vụ ly hôn như vậy hay không ? Bài viết dưới đây tôi xin đưa ra một số quan điểm như sau.
Cơ sở để một người được coi là mất tích được quy định tại Điều 68 Bộ luật dân sự 2015 theo đó :
1. Khi một người biệt tích 02 năm liền trở lên, mặc dù đã áp dụng đầy đủ các biện pháp thông báo, tìm kiếm theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự nhưng vẫn không có tin tức xác thực về việc người đó còn sống hay đã chết thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan, Tòa án có thể tuyên bố người đó mất tích.
Thời hạn 02 năm được tính từ ngày biết được tin tức cuối cùng về người đó; nếu không xác định được ngày có tin tức cuối cùng thì thời hạn này được tính từ ngày đầu tiên của tháng tiếp theo tháng có tin tức cuối cùng; nếu không xác định được ngày, tháng có tin tức cuối cùng thì thời hạn này được tính từ ngày đầu tiên của năm tiếp theo năm có tin tức cuối cùng.
2. Trường hợp vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố mất tích xin ly hôn thì Tòa án giải quyết cho ly hôn theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình.
Sau 4 tháng kể từ ngày đăng, phát thông báo đầu tiên mà người bỏ đi vẫn không trở về hoặc có tin tức báo về thì tòa sẽ họp xét đơn yêu cầu tuyên bố công dân mất tích. Sau khi tòa án tuyên bố người mất tích, bạn mới được làm đơn xin ly hôn.
Như vậy, không phải không có liên lạc với người bị mất tích trong một khoảng thời gian dài mà coi người đó là mất tích, mà bắt buộc phải có quyết định có hiệu lực của Tòa án tuyên bố người đó mất tích.
Lúc này, khi có quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án tuyên bố một người mất tích phải được gửi đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó cư trú cuối cùng để ghi chú hộ tịch.
Như vậy căn cứ tại Khoản 2 Điều 56 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định: “ Trong trường hợp vợ hoặc chồng của người bị Tòa án tuyên bố mất tích yêu cầu ly hôn thì Tòa án giải quyết cho ly hôn.” Việc ly hôn với người không có tin tức phải được thực hiện theo thủ tục yêu cầu tuyên bố một người mất tích sau đó mới tiến hành thủ tục đơn phương ly hôn.
Tuyên bố một người mất tích
Để tuyên bố một người mất tích, cần phải thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
– Đơn yêu cầu Tòa án tuyên bố một người mất tích
– Quyết định của Tòa án thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú (nếu có)
– Tài liệu, chứng cứ chứng minh người bị yêu cầu tuyên bố mất tích đã biệt tích 02 năm liền trở lên mà không có tin tức xác thực về việc người này còn sống hay đã chết
– Tài liệu chứng minh việc đã áp dụng đầy đủ các biện pháp tìm kiếm, thông báo theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự nhưng vẫn không có tin tức xác thực người này còn sống hay đã chết có thể qua báo, đài, truyền thông…
Bước 2: Nộp hồ sơ đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền là nơi cư trú cuối cùng của người bị tuyên bố mất tích
Điểm b Khoản 2 Điều 39 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 quy định: “Tòa án nơi người bị yêu cầu thông báo tìm kiếm vắng mặt tại nơi cư trú, bị yêu cầu tuyên bố mất tích hoặc là đã chết có nơi cư trú cuối cùng có thẩm quyền giải quyết yêu cầu thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú và quản lý tài sản của người đó, yêu cầu tuyên bố một người mất tích hoặc là đã chết;
Bước 3: Tòa án xem xét và thông báo tìm kiếm
Sau khi nhận được đơn yêu cầu, thẩm phán sẽ xem xét đơn và ra thông báo về việc nộp lệ phí giải quyết vụ việc dân sự. Tòa án thụ lý yêu cầu và tuyên bố một người bị mất tích. Trong 20 ngày kể từ ngày thụ lý đơn yêu cầu, Tòa án sẽ ra quyết định thông báo tìm kiếm người bị yêu cầu tuyên bố mất tích. Thời hạn thông báo tìm kiếm là 4 tháng kể từ ngày đăng thông báo đầu tiên, trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày kết thúc thông báo tìm kiếm thì Tòa án mở phiên họp xét đơn yêu cầu
Bước 4: Quyết định của Tòa án tuyên bố một người mất tích
Trường hợp chấp nhận đơn yêu cầu thì Tòa án thông qua thủ tục tuyên bố một người mất tích theo quy định của bộ luật dân sự và ra quyết định tiến hành thủ tục đơn phương ly hôn.
Những giấy tờ cần thiết để tiến hành thủ tục ly hôn bao gồm: Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn, sổ hộ khẩu, giấy khai sinh… ngoài ra người có quyền yêu cầu ly hôn cần phải nộp quyết định công bố một người mất tích.
Xem thêm >>> Mẫu Đơn xin ly hôn thuận tình mới nhất 2019
Từ những quy định trên có thể thấy rằng hiện nay không ít những trường hợp yêu cầu ly hôn đối với người mất tích. So với các thủ tục ly hôn thông thường thì việc ly hôn với người bị mất tích thường phức tạp và mất thời gian để tiến hành hơn. Vì vậy, nếu một người mất tích mà vợ hoặc chồng có yêu cầu ly hôn thì Tòa án sẽ vẫn giải quyết cho người đó đơn phương ly hôn nếu có quyết định công nhận người đó đã mất tích.
Tư vấn viên : Phạm Kiều
